Czym góruje mędrzec nad głupcem? Czym biedny, co wie, jak radzić sobie w życiu?
Koh 6,8

To, co jest, zostało już dawno nazwane, i postanowiono, czym ma być człowiek: toteż nie może on z tym się prawować, który mocniejszy jest od niego. Bo im więcej przy tym słów, tym większa marność: co człowiekowi z tego przyjdzie? A któż to wie, co w życiu dobre dla człowieka, dopóki liczy marne dni swego życia, które jakby cień przepędza? Bo kto oznajmi człowiekowi, co potem będzie pod słońcem?
Koh 6, 10-12

***

Różne przestrogi i rady,  Syr 7

1. Nie czyń zła, aby cię zło nie pochłonęło.
2. Odstąp od nieprawości, a ona odstąpi od ciebie.
3. Synu, nie siej [przestępstw] w bruzdy niesprawiedliwości, a nie będziesz żął jej siedmiokrotnych plonów.
4. Nie szukaj u Pana władzy ani u króla zaszczytnego miejsca!
5. Nie usprawiedliwiaj się przed Panem i nie staraj się uchodzić za mądrego przed królem!
6. Nie staraj się być sędzią, bo może nie zdołasz wykorzenić niesprawiedliwości lub zlękniesz się oblicza władcy i dasz zgorszenie, wbrew swej uczciwości.
7. Nie występuj przeciw ludowi miasta ani nie uniżaj się przed pospólstwem!
8. Nie dodawaj ponownie grzechu do grzechu, albowiem i za jeden nie będziesz wolny od kary.
9. Nie mów: Wejrzy na wielką liczbę mych darów i kiedy złożę ofiarę Bogu Najwyższemu, przyjmie ją.
10. Niech ci nie zabraknie ufności w czasie twej modlitwy i nie zaniedbuj czynić jałmużny!
11. Nie naśmiewaj się z człowieka, który w duszy jest rozgoryczony, jest bowiem Ktoś, kto poniża ale i wywyższa.
12. Przeciw bratu nie uprawiaj kłamstwa ani nie czyń podobnie wobec przyjaciela!
13. Nie mów żadnego kłamstwa, albowiem trwanie w nim wcale nie prowadzi do dobrego.
14. Na zgromadzeniu starszych nie bądź gadatliwy, a w modlitwie swej nie powtarzaj [tylko] słów!
15. Nie czuj wstrętu do pracy uciążliwej i do uprawy roli, której Twórcą jest Najwyższy.
16. Nie doliczaj siebie do mnóstwa grzeszników, pamiętaj, że gniew karzący nie zwleka.
17. Upokórz bardzo swą duszę, albowiem karą dla bezbożnych ogień i robak.
18. Nie wymieniaj przyjaciela za pieniądze ani brata prawdziwego za złoto z Ofiru.
19. Nie odchodź od żony mądrej i dobrej, albowiem miłość jej cenniejsza niż złoto.
20. Nie krzywdź sługi rzetelnie pracującego ani najemnika oddającego się zajęciu z całej duszy!
21. Dusza twa niech miłuje rozumnego sługę i nie pozbawiaj go wolności!

Dzieci i żona, Syr 7

22. Posiadasz stada? Doglądaj ich, a jeśli masz z nich pożytek, niech zostaną przy tobie!
23. Masz dzieci? Wychowuj je, zginaj im karki od młodości!
24. Córki posiadasz? Czuwaj nad ich ciałem, a nie uśmiechaj się do nich!
25. Wydaj za mąż córkę, a dokonasz wielkiego dzieła, ale daj ją mądremu mężowi!
26. Masz żonę według twego upodobania, nie odrzucaj jej, ale znienawidzonej nie obdarzaj zaufaniem.

Rodzice, Syr 7

27. Z całego serca czcij swego ojca, a boleści rodzicielki nie zapominaj!
28. Pamiętaj, że oni cię zrodzili, a cóż im zwrócisz za to, co oni tobie dali?

Kapłani, Syr 7

29. Z całej swej duszy czcij Pana i szanuj Jego kapłanów!
30. Z całej siły miłuj Tego, co cię stworzył, i nie porzucaj sług Jego ołtarza!
31. Bój się Pana i oddawaj cześć kapłanowi, oddaj cześć mu należną, jak ci nakazano: pierwociny z ofiary przebłagalnej, dar łopatek z ofiary oczyszczenia i pierwociny rzeczy świętych.

Biedni i doświadczeni, Syr 7

32. Wyciągnij rękę do ubogiego, aby twoje błogosławieństwo było pełne.
33. Miej dar łaskawy dla każdego, kto żyje, nawet umarłym nie odmawiaj oznak przywiązania!
34. Nie usuwaj się od płaczących i smuć się ze smucącymi!
35. Nie ociągaj się z odwiedzeniem chorego człowieka, albowiem za to będą cię miłować.

***

Grzesznik leży, pokutnik dźwiga się na nogi,
A święty stoi prosto, gotowy do drogi.
 

Adam Mickiewicz