Mikal, druga córka króla Saula, jest postacią na swój sposób dramatyczną. Z jednej strony, pragnie kochać jak każda młoda kobieta. Równocześnie przez fakt, że jest córką królewską, jej zamążpójście nieuchronnie łączy się z konsekwencjami politycznymi, z którymi musi się zmierzyć.

W cieniu intryg

Mikal poznała Dawida z chwilą, gdy pojawił się na dworze jej ojca, króla Saula, by grą na cytrze łagodzić jego psychiczne cierpienia. Dziewczyna szybko się w nim zakochała. Gdy Dawid zwyciężył Goliata i uratował honor wojsk izraelskich, wówczas Saul obiecał dać mu za żonę swoją najstarszą córkę Merab. Postawił jednak Dawidowi jeden warunek: musi pokonać 100 Filistynów, wrogów Izraela. Zamiar Saula nie był do końca szczery, liczył on bowiem na to, że cieszący się dużą popularnością młody wojownik zginie w potyczce z Filistynami. Dawid wypełnił jednak warunek i to z nawiązką, bo pokonał aż 200 Filistynów. Saul dotrzymał wprawdzie słowa, ale dał Dawidowi za żonę już nie najstarszą córkę, ale kolejną, właśnie Mikal, aby nieco osłabić jego pozycję. Małżeństwo z córką królewską i tak trwale wiązało Dawida z rodziną królewską oraz włączało go w krąg przyszłych pretendentów do tronu, ale nie był to już związek z pierwszą córką króla. Nie wiemy, jak Dawid odebrał ten swoisty policzek, ale za to Mikal osiągnęła swoje: mogła poślubić człowieka, którego kochała, a który wyróżniał się nieprzeciętnymi czynami. Nawet jej brat Jonatan zachwycił się Dawidem.

Widząc powodzenie Dawida w kolejnych potyczkach z Filistynami, Saul zaczął obawiać się jego popularności i postanowił pozbyć się niebezpiecznego rywala. Próbował więc przebić Dawida oszczepem, ale ten uniknął ciosu i ratował się ucieczką. Wtedy Mikal stanęła po stronie męża. Uprzedziła go, że ojciec pragnie go zabić i pomogła mu w ucieczce. To był właściwie koniec ich krótkiego, szczęśliwego stażu małżeńskiego. To szczęście już nie powróciło.

Zraniona miłość

Po ucieczce Dawida Saul chciał definitywnie zerwać związki z nim i jego rodziną, a przede wszystkim pozbawić Dawida jakichkolwiek mrzonek o tronie, dlatego oddał Mikal za żonę Paltiemu, synowi Laisza. Może była to też kara dla niej za to, że pomogła uciec Dawidowi. Możemy sobie wyobrazić, że nowe małżeństwo było dla Mikal bolesne i upokarzające.

Gdy po pewnym czasie, już po śmierci Saula, Dawid objął tron w Izraelu, sprowadził Mikal z powrotem do swojego domu. Czy tak bardzo zależało mu na swojej pierwszej żonie? Niestety, w tym czasie miał już kilka innych żon, które dały mu potomstwo. Dawid odebrał Mikal Paltiemu, aby jej ewentualne potomstwo z drugim mężem nie rościło sobie kiedyś pretensji do tronu po Dawidzie, bo przecież Mikal była z domu królewskiego. Nie chodziło więc o uczucia, ale raczej o względy polityczne, aby w przyszłości uniknąć walki o tron z rodziną Saula. Dla Mikal był to więc trudny powrót do pierwszego męża, dla którego była już tylko podrzędną żoną.

Jeszcze tylko jeden raz Mikal pojawiła się na scenie historii Dawida, gdy ten sprowadził Arkę Przymierza do Jerozolimy. Ten epizod jest dla nas szczególnie interesujący w kontekście tematu obecnego numeru „Wstań”. Dawidowi bardzo zależało, aby zjednoczyć pokolenia izraelskie wokół jednego ośrodka władzy, jakim miała być Jerozolima. By wzmocnić rangę tego miejsca, postanowił stworzyć tam również mocny ośrodek religijny. W tym celu sprowadził do Jerozolimy w rytualnym pochodzie uświęconą tradycją Arkę Przymierza. W pochodzie tym Dawid przyjął funkcję kapłańską, ubrany jedynie w tzw. efod, czyli skromny strój kapłański złożony z prostej, lnianej przepaski. Tak ubrany tańczył przed Arką, dokonywał całopaleń i błogosławił lud oraz swój dom. Zarówno taniec, jak i błogosławieństwo miały zapewnić urodzaj ziemi, płodność zwierzętom oraz potomstwo rodzinom. Te czynniki decydowały o przetrwaniu narodu. Przez swój taniec Dawid świętował przybycie Jahwe do Miasta Świętego, a wraz z Panem przychodziły płodność i pomyślność dla kraju.

Mikal jest postacią dramatyczną, gdyż krótko cieszy się szczęściem młodej małżonki, która jednak nie zaznaje radości matki. Później staje się już tylko niewolnicą politycznego układu.

Czara goryczy i niezrozumienia

Mikal nie brała udziału w radosnym świętowaniu, zupełnie nie rozumiała tego, co się działo. Patrzyła z okna i gorszyła się nieprzyzwoitym tańcem króla, który w jej oczach obnażał się przed niewolnicami. Mikal dystansowała się od postawy męża, gardziła nim, podobnie jak kiedyś pogardził nim Saul. Z pewnością miała do niego żal: to przez niego upadło królestwo jej ojca, zginął jej brat Jonatan, a on zagarnął ich tron. Dawid cieszył się potomstwem z innymi żonami, a ona, córka królewska, była bezdzietną niewolnicą w jego domu.

Gdy Dawid wszedł do domu, by wnieść tam błogosławieństwo, wtedy usłyszał złośliwą, pełną goryczy uwagę Mikal o jego błazeńskim zachowaniu przed Arką. Dawid nie pozostał dłużny żonie. Podkreślił dobitnie, że to sam Bóg ustanowił go królem w miejsce jej ojca i dlatego nie wstydzi się tańczyć przed Nim. Od tego czasu Dawid definitywnie oddalił się od Mikal, córki Saula. Ona zaś, ponieważ nie przyjęła błogosławieństwa, które Dawid wniósł do swojego domu, sama skazała się na bezdzietność.

Mikal jest postacią dramatyczną, gdyż krótko cieszy się szczęściem młodej małżonki, która jednak nie zaznaje radości matki. Później staje się już tylko niewolnicą politycznego układu, ponieważ jako córka Saula jest niebezpieczna zarówno ona sama, jak i jej ewentualne potomstwo. Nie uczestniczy więc w szczęściu swojego męża i nie podziela jego religijnego entuzjazmu.

ks. Dariusz Salamon SCJ
Wstań nr 206