Czy była Ona Dziewicą podczas poczęcia?

Św. Tomasz odpowiada, iż naturalnie wierzy się, że Chrystusa poczęła Matka Dziewica. Przeciwny bowiem pogląd odnosi się do herezji tych, którzy oceniali Chrystusa jako zwykłego człowieka, i domniemywali Go narodzonego z obydwu płci. Lecz że Chrystus narodził się z Dziewicy, zgadza się z czterech powodów. 
Po pierwsze... ze względu na zachowaną Godność posyłającego Ojca. Skoro bowiem Chrystus był prawdziwym i naturalnym Synem Bożym, nie wypadało, aby miał innego Ojca, niż Bóg, aby Boża Godność nie była przenoszona na innego.
Po drugie... było to zgodne z właściwością Samego Syna, który został posłany. A który zaiste jest Słowem Bożym. Słowo zaś zostało poczęte bez jakiegokolwiek skażenia serca, owszem skażenie serca nie dopuszczałoby doskonałego poczęcia Słowa. Gdy zatem ciało było przyjęte w taki sposób przez Słowo Boże, aby było Ciałem Słowa Bożego, zgadza się, aby także Samo było poczęte bez (jakiegokolwiek) skażenia Matki.
Po trzecie... było to zgodne z ludzką Godnością Chrystusa, w której nie powinien mieć miejsca grzech, bo przez którą grzech świata został usunięty, wedle tego stwierdzenia z Ewangelii św. Jana: Oto Baranek Boży – to znaczy: Niewinny – który gładzi grzechy świata.

Nie mogłoby zaś być, aby, w naturze już skażonej przez współżycie, ciało zostałoby zrodzone bez skażenia grzechem pierworodnym. Stąd św. Augustyn mówi w księdze O małżeństwie i pożądliwości, że: żadnego małżeńskiego pożycia tam nie było – to znaczy w małżeństwie Maryi i Józefa – gdyż w ciele grzesznym być nie można bez cielesnej pożądliwości, która wynika z grzechu, a bez której to poczęty chciał być Ten, który w przyszłości był bez grzechu.Po czwarte... z powodu samego końca Wcielenia Chrystusa, który był na to, aby ludzie zostali odrodzeni w Synów Bożych – nie z woli ciała, nie z woli męża, lecz z Boga – tj. z Bożej Mocy. Czego główny przykład jawić się winien w samym poczęciu Chrystusa. Stąd św. Augustyn w księdze O świętym dziewictwie mówi: "należało, aby Głowa nasza znakomitym cudem wedle ciała narodziła się z Dziewicy, by dać znak członkom Swoim zrodzonym wedle Ducha z dziewiczego Kościoła".

Czy była Dziewicą w czasie porodu?

I odpowiada, iż bez żadnej wątpliwości podane jest za prawdę, iż Matka Chrystusa także w czasie porodu była Dziewicą, bowiem prorok nie jedynie mówi: Oto Panna (po łacinie: Virgo) pocznie – lecz dodaje – i porodzi Syna. I to zaiste zgodne było ze względu na trzy powody.

Po pierwsze... zapewne, gdyż to stosowało się do właściwości Tego, który był narodzony, iż jest Słowem Bożym. Bowiem Słowo nie jedynie zostało poczęte w sercu bez skazy, lecz także wyszło z serca bez skazy. Stąd, jak zostało ukazane, iż to Ciało było Samym Słowem Bożym, zgodne było, aby zostało narodzone z nieskażonych wnętrzności Dziewicy. Stąd w pewnym kazaniu Soboru Efeskiego czyta się, że: rodząc samo ciało (czyli człowieka), od dziewictwa odstępuje się. Lecz, że narodziło się z ciała Słowo, Bóg zachował dziewictwo, Siebie Samego ukazując przez to Słowo.
Po drugie... jest to zgodne względem wyniku Wcielenia Chrystusa. Bowiem na to przyszedł, aby usunąć nasze zepsucie. Stąd nie było właściwe, aby rodząc się zepsuł Dziewiczość Matki. Stąd św. Augustyn mówi w pewnym Kazaniu o Narodzeniu Pańskim: Nie było słuszną rzeczą, aby poprzez nadejście Tego, który przybył leczyć to, co zepsute, zniszczoną została nienaruszoność.
Było właściwe, aby... rodząc się, nie pomniejszył Czci Matki Ten, który przykazał, aby rodzice byli czczeni.

Czy pozostała Dziewicą po porodzie?

Na co odpowiada on, iż bez żadnej wątpliwości wstrętny jest błąd takich ludzi, którzy ośmielali się mówić, że "matka Chrystusa po Jego urodzeniu, była cieleśnie poznana przez Józefa, i zrodziła innych synów".

To po pierwsze... pozbawia Chrystusa doskonałości – że, jak wedle Boskiej Natury jest Jednorodzonym Ojca, tak Doskonałym we wszystkim Synem Jego; tak również przystoi, aby był Jednorodzonym Matki, jako Najdoskonalszy Potomek Jej.
Po drugie... ten (wspomniany wcześniej) błąd obrazę czyni Duchowi Świętemu, którego przybytkiem było dziewicze ciało Matki, w którym uformował Ciało Chrystusa. Stąd nie godziło się, aby na przyszłość został znieważony przez połączenie męskiej płci.
Po trzecie... odbiera godność i świętość Matce Bożej, że zdawałaby się najniewdzięczniejsza, jeżeli takim Synem nie byłaby zadowolona; i jeżeli dziewictwo, które w Niej cudownie zostało zachowane, dobrowolnie stracić by chciała przez cielesne obcowanie.
Po czwarte... także sam Józef byłby poczytany do najwyższej bezczelności, jeżeliby Tą, o której z objawienia anioła wiedział, że z Ducha Świętego pocznie Boga, kusił się sprofanować.
I dlatego... po prostu jest przyjęta prawda, iż Matka Boża jako Dziewica poczęła, i jako Dziewica porodziła, tak również Dziewicą po porodzie na zawsze pozostała.