25 STYCZNIA
NAWRÓCENIE PAWŁA APOSTOŁA

Dziś Kościoły Zachodu wspominają nawrócenie Szawła z Tarsu, wydarzenie o kapitalnym znaczeniu dla historii Kościoła.
Szaweł, Żyd z Cylicji, wychowany w szkole rabbiego Gamaliela, mniej więcej sześć lat po śmierci i zmartwychwstaniu Jezusa, udając się do Damaszku, aby przywieźć stamtąd w kajdanach do Jerozolimy wyznawców "drogi" Chrystusa, został pochwycony przez zmartwychwstałego i żyjącego Pana, a jego życie uległo całkowitej przemianie.

Po tym bardzo osobistym przeżyciu Szaweł został odesłany do Kościoła lokalnego w Damaszku, aby otrzymać pełnię Ducha i nabyć dojrzałej wizji wiary. W ten sposób doszedł do zrozumienia sensu tego bardzo szczególnego objawienia, jakie Chrystus zechciał mu udzielić w swej łaskawości. Szaweł, który stał się już teraz "apostołem Pawłem", pojął, że Pan wzywa go do głoszenia poganom tego, co on sam określi jako "Słowo krzyża" (1 Kor 1,18).
Krzyż jest dla Pawła tą tajemnicą, w której odsłania się przed wszystkimi ludźmi mądrość zapowiedziana w Pismach Izraela, a teraz objawiona z woli Bożej: tajemnica pojednania kosmicznego, do której prowadzi uniżenie się Mesjasza aż po najbardziej haniebną ze śmierci, dokonane z miłości do ludzi, podczas gdy oni są jeszcze nieprzyjaciółmi Boga.

Dlatego wychodząc od swego nawrócenia, pochwycony przez miłosierdzie Chrystusa ukrzyżowanego z miłości, Paweł zrozumiał, że jego jedyną misją jest głoszenie Ewangelii wszystkim narodom ziemi.
Dzisiejsze święto, powstałe w Galii już w VI wieku, rozpowszechniło się na całym Zachodzie od XI wieku.

PRZYCZYNKI DO LEKTURY

Wspomnienie nawrócenia Pawła jest tak uroczyste, ponieważ przynosi ono pożytek tym, którzy je wspominają. Z tej celebracji grzesznik czerpie bowiem nadzieję na przebaczenie, która zachęca go do pokuty. A kto już wyraził skruchę, znajduje w nim wzór doskonałego nawrócenia.
Jak można ulec rozpaczy, choćby nawet wielkie były nasze winy, skoro słyszymy, że ów Szaweł, który zawsze z wściekłością groził rzezią uczniom Pana, nagle został przemieniony w wybrane naczynie? Kto mógłby powiedzieć: "Nie mogę podnieść się i prowadzić lepszego życia", jeżeli na drodze, na której jego serce było pełne trucizny, zajadły prześladowca stał się natychmiast najwierniejszym głosicielem? (Bernard z Clairvaux "Kazanie na dzień nawrócenia św. Pawła" 1)

MODLITWA

Boże prawdy,
przez przepowiadanie
apostoła Pawła
rozpaliłeś światło
Ewangelii wśród narodów.
Składamy Ci dzięki
za jego nawrócenie
i prosimy Cię, byś dał nam żyć
wiarą w Chrystusa,
zgodnie ze świadectwem,
jakie zostawił nam apostoł.
Przez Chrystusa, naszego jedynego Pana.

CZYTANIA BIBLIJNE
Jr 1,4-10; Dz 22,3-16; Mk 16,15-18

GRZEGORZ Z NAZJANZU TEOLOG (OK. 330-389/390), OJCIEC KOŚCIOŁA I PASTERZ

Grzegorz urodził się w Arianzie w Kapadocji około roku 330. Jego ojciec nawrócił się na chrześcijaństwo i został biskupem pobliskiej diecezji w Nazjanzie.
Po ukończeniu studiów w różnych wielkich miastach ówczesnego świata, Grzegorz przyjął chrzest w Konstantynopolu, a następnie przyłączył się do swego przyjaciela Bazylego w Annesi, aby wspólnie z nim szukać Boga w samotności. Jednak w 361 roku został zmuszony do opuszczenia monastycznego spokoju, aby pomóc ojcu w zarządzaniu diecezją w Nazjanzie.
Kiedy Bazyli został biskupem, zaproponował właśnie Grzegorza do objęcia nowej diecezji Sasima. Grzegorz wcale nie był zadowolony z nominacji biskupiej i nigdy nie wziął diecezji w posiadanie. Pozostał przy ojcu, a po jego śmierci schronił się w klasztorze. Lecz jego życie zmieniło się raz jeszcze, kiedy w 379 roku został wybrany na biskupa małej wspólnoty ortodoksyjnej w Konstantynopolu, mieście pozostającym pod panowaniem arian. Przybywszy do stolicy, Grzegorz otworzył tam kościół Anastasis i głosił mowy o nadzwyczajnej wartości teologicznej i literackiej, tak iż zasłużył sobie na przydomek "Teologa", który Kościół bizantyński rezerwuje dla bardzo niewielu osób.
Po otwarciu Soboru Konstantynopolitańskiego Grzegorz zgodził się przewodniczyć jego obradom, lecz kiedy wypomniano mu jego dawną odmowę udania się do Sasima, opuścił miasto i wrócił do Nazjanzu, aby w samotności dokończyć swą trudną ziemską wędrówkę.
Zmarł w 389/390 roku z sercem złamanym i upokorzonym, ale ze wzrokiem utkwionym w kontemplację Trójcy, stawszy się wbrew sobie prawdziwym bojownikiem.

PRZYCZYNKI DO LEKTURY

Obok form chrztu, o których mówi Pismo, znam jeszcze inną: zanurzenie w łzach. Jest to chrzest zobowiązujący, ponieważ ten, kto go przyjmuje, dzień i noc zalewa łzami swoje łoże. Jest to chrzest tego, kto idzie naprzód pełen boleści i smutku, naśladując upokorzenie mieszkańców Niniwy, które wyjednało im miłosierdzie.
Ja ze swej strony, ponieważ wyznaję, że jestem człowiekiem, to znaczy zwierzęciem zmiennym, kruchej natury, chętnie przyjmuję ten chrzest i uwielbiam Tego, który mi go udzielił, i dzielę się nim także z innymi, dając jako pierwszy miłosierdzie, aby miłosierdzie otrzymać.
Wiem bowiem, że ja także jestem otoczony słabością i że będę mierzony tą samą miarą, jaką sam pierwej mierzyłem innych. (Grzegorz z Nazjanzu, z: Mowy 39)

MODLITWA

Panie Boże,
Ty dałeś Twojemu Kościołowi
Grzegorza z Nazjanzu,
który cudownie
wyśpiewał Twoją chwałę:
odnów także dzisiaj
tę łaskę w Kościele,
aby dawał Ci on świadectwo
z mocą i mądrością.
Przez Chrystusa, naszego jedynego Pana.

CZYTANIA BIBLIJNE
Ez 34,11-16; J 10,9-16

MĘCZENNICY ŻYDOWSCY Z RUFACH (ZM. 1338)

We Frankonii i Alzacji w XIV w. wybuchło prześladowanie zorganizowane przez Armleder, nazywanych w ten sposób, ponieważ w miejsce normalnej zbroi rycerskiej nosili kawałki skóry. Były to bandy chłopów i włóczęgów, którzy znęcali się nad miejscowymi wspólnotami żydowskimi. Uzbrojeni w piły, łopaty i kije, działając pod własnym emblematem i pod znakiem krzyża, 25 stycznia 1338 roku Armleder dokonali rzezi całej ludności żydowskiej w Rufach w Alzacji, wyprowadziwszy ją wcześniej poza miasto. Do dnia dzisiejszego miejsce kaźni jest określane Judenmatt, "łąka Żydów".

PRZYCZYNKI DO LEKTURY

Nie jestem wcale sam
wśród tłumu mojego narodu.
Każdy nowo narodzony daje mi radość;
płaczę przy każdej śmierci...
każda wykopana studnia daje mi radość.

Wyparowanym snom
śpiewam żałobną modlitwę,
a każda piędź ziemi
z wszystkich miejsc
łokieć po łokciu jest odmierzana. (Jehuda Karni "Słońce odnalezione")

KOŚCIOŁY WSPOMINAJĄ...
ANGLIKAŃSKI:
Nawrócenie Pawła

KATOLICKI NA ZACHODZIE:
Nawrócenie św. Pawła, apostoła (kalendarz rzymski i ambrozjański)

KOPTYJSKI I ETIOPSKI (16 t?ubah/t?err):
Filoteusza z Antiochii (III-IV w.), męczennika (Kościół koptyjski)
S?ah?mź (V-VI w.), mnicha (Kościół etiopski)

LUTERAŃSKI:
Nawrócenie apostoła Pawła; Henryka Suzo (†1366), mistyka

MARONICKI:
Nawrócenie św. Pawła

PRAWOSŁAWNY I GREKO-KATOLICKI:
Grzegorza Teologa, arcybiskupa Konstantynopola
Bretaniona z Tomi (†ok. 381), biskupa (Kościół rumuński)

STAROKATOLICKI:
Nawrócenie apostoła Pawła

SYRYJSKIE WSCHODNIE:
Nawrócenie św. Pawła (Kościół malabarski)