20 STYCZNIA
FABIAN (†250), PASTERZ, I SEBASTIAN (†OK. 287), MĘCZENNICY

Od starożytnych czasów 20 stycznia Kościół na Zachodzie łączył w jednym wspomnieniu dwóch spośród swoich najbardziej znanych i kochanych męczenników: biskupa Rzymu Fabiana oraz oficera wojska rzymskiego Sebastiana.
Fabian został wybrany na pasterza Rzymu około roku 236. W trakcie swego pontyfikatu wniósł znaczny wkład w organizację swej diecezji. Podzielił bowiem miasto na siedem diakonii, aby lepiej odpowiadać na rosnące potrzeby Kościoła i zepchniętych na margines warstw ludności.
Obrońca prawowierności Orygenesa, bardzo szybko zyskał popularność poza Kościołami Zachodu, jak o tym świadczy jego pośmiertne elogium pochwalne napisane przez Cypriana z Kartaginy. Fabian poniósł śmierć męczeńską, padając ofiarą prześladowań zarządzonych przez cesarza Decjusza pod koniec III wieku, mających na celu ograniczenie wzrostu i niezależności Kościoła.
Tego samego dnia miesiąca, ale kilkadziesiąt lat później, ukoronował swoje życie męczeństwem Sebastian. Pochodził on z Mediolanu - tak przynajmniej twierdzi Ambroży - i był wysokim oficerem w wojsku cesarskim. Wykorzystując właśnie swoją pozycję na dworze, Sebastian zdołał - zgodnie z tradycją - ocalić ogromną rzeszę chrześcijan przed prześladowaniami i szerzyć Ewangelię w szeregach wojska rzymskiego.
Według jego słynnej passio, napisanej w V wieku przez Arnobiusza Młodszego, sam cesarz Dioklecjan położył kres wspaniałej karierze Sebastiana, skazując go na karę śmierci.
Zgodnie z tym, jak przedstawia go niezmiennie tradycja ikonograficzna, Sebastian zginął przeszyty ogromną ilością strzał. Na jego grobie zbudowano bazylikę, którą w IX w. poświęcono temu młodemu żołnierzowi męczennikowi.

PRZYCZYNKI DO LEKTURY

Powiada się, że Fabian sprzeciwił się cesarzowi, który chciał wziąć udział w Wigilii Paschalnej i przyjąć komunię. Nie pozwolił mu wejść do kościoła, nim wpierw nie wyzna swoich grzechów i nie odprawi pokuty.
Inny cesarz, Dioklecjan, wezwał do siebie Sebastiana i powiedział mu: "Ty zawsze byłeś wśród pierwszych mieszkańców mojego pałacu, a w ukryciu walczyłeś przeciwko mnie i moim bogom". Odpowiedział Sebastian: "Zawsze oddawałem cześć Chrystusowi za twoje zbawienie i zawsze modliłem się do Boga, który jest w niebie za całe Cesarstwo". Wówczas Dioklecjan nakazał związać go na środku pola Marsowego i przeszyć strzałami. (Jacopo da Varazze "Leggenda aurea")

MODLITWY

Boże, Ty jesteś chwałą
Twoich kapłanów,
spraw, abyśmy za wstawiennictwem
świętego Fabiana,
papieża i męczennika,
umacniali się w wierze,
którą wyznawał,
i godnie Tobie służyli.
Przez naszego Pana Jezusa Chrystusa,
Twojego Syna,
który z Tobą żyje i króluje
w jedności Ducha Świętego,
Bóg, przez wszystkie wieki wieków.

Boże,
udziel nam ducha męstwa,
abyśmy za przykładem
świętego Sebastiana, męczennika,
słuchali więcej Ciebie niż ludzi.
Przez naszego Pana Jezusa Chrystusa,
Twojego Syna,
który z Tobą żyje i króluje
w jedności Ducha Świętego,
Bóg, przez wszystkie wieki wieków.

CZYTANIA BIBLIJNE
1 P 4,12-19; J 17,11b-19 (Fabian)
Hbr 10,32-36; Mt 10,17-22 (Sebastian)

EUTYMIUSZ WIELKI (377-473), MNICH

20 stycznia 473 roku umiera w założonej przez siebie laurze Eutymiusz Wielki, mnich pochodzący z Melitene w Armenii.
Po śmierci ojca, kiedy Eutymiusz był jeszcze bardzo młody, został oddany na wychowanie biskupowi tego miasta. Dzięki temu mógł posiąść silny sensus fidei, zrodzony ze słuchania i medytacji Pisma Świętego, które towarzyszyć mu będzie przez całe życie i w każdej sytuacji.
Zamiłowanie do spokoju oraz niechęć do wyraźnie rysującej się przed nim kariery kościelnej skłoniły go do szukania samotności w Palestynie, dokąd udał się z pragnieniem naśladowania życia Chrystusa na pustyni.
Swoim życiem dawał tak mocne świadectwo pięknu Ewangelii, że doprowadził do wiary chrześcijańskiej wielu mieszkańców pustyni, w przeważającej mierze koczowników języka arabskiego. W ten sposób wokół Eutymiusza ukształtowała się laura, do której przybywali uczniowie nawet z bardzo odległych regionów.
Eutymiusz odegrał ważną rolę w dziejach ówczesnego Kościoła i to między innymi właśnie dzięki niemu Kościół w Jerozolimie przyjął postanowienia Soboru Chalcedońskiego.
Życie monastyczne w laurze Eutymiusza było wyważone, pełne ludzkiej serdeczności oraz dalekie od przesady i ekscentryczności, w jakie często popadali ówcześni mnisi. Stało się ono inspiracją dla typikónu, który jego uczeń Saba wypracował dla swojego klasztoru i który legł u podstaw organizacji monastycznej typu anachoreckiego w całej Palestynie.

PRZYCZYNKI DO LEKTURY

Tak zachęcał swoich braci Eutymiusz: "W każdej godzinie musimy być czujni i trzeźwi. Nade wszystko wiedzcie rzecz następującą: kto wyrzeka się świata, nie powinien mieć własnej woli, lecz na pierwszym miejscu ma nauczyć się pokory i posłuszeństwa. Powinien trwać, bez wytchnienia medytować godzinę śmierci oraz straszliwy dzień sądu, tęsknić za chwałą królestwa niebieskiego".
Mówił także: "Oprócz pilnowania wnętrza mnisi, przede wszystkim ci młodzi, winni trudzić się cieleśnie, pomni na słowa Apostoła: "Noc i dzień pracowałem, aby dla nikogo nie być ciężarem; te ręce pracowały dla dobra mojego i tych, którzy są ze mną". Byłoby bowiem czymś dziwnym, że podczas gdy ludzie tego świata zadają sobie trud i cierpienia, aby wyżywić żonę i dzieci przez swoją pracę, aby ofiarować Bogu jej pierwociny, czynić dobro, na ile mogą, a ponadto jeszcze płacić podatki, my nie mielibyśmy pracą naszych rąk zaradzić potrzebom naszego ciała i siedzielibyśmy sobie z założonymi rękami i nieruchomo, korzystając z trudu innych, gdy tymczasem Apostoł nakazuje, aby ten, kto nie chce pracować, również nie jadł". (Cyryl ze Scytopolis "Żywot Eutymiusza" 9)

MODLITWA

Eutymiuszu, święty ojcze,
choć wybrałeś bezdzietność,
byłeś ojcem wielu dzieci;
dzięki nasieniu duchowemu, które rozsiewałeś,
z początku nieprzebyta pustynia
zapełniła się
wielką rzeszą mnichów.
Módl się, aby naszym duszom
Bóg udzielił
pokoju i łaski zbawienia.

CZYTANIA BIBLIJNE
2 Kor 4,6-15; Łk 6,17-23a

KOŚCIOŁY WSPOMINAJĄ...
ANGLIKAŃSKI:
Richarda Rollego z Hampole (†1349), pisarza duchowego

KATOLICKI NA ZACHODZIE:
Fabiana, papieża i męczennika; Sebastiana, męczennika (kalendarz rzymski)
Sebastiana, męczennika (kalendarz ambrozjański)
Agnieszkę (III w.), dziewicę i męczennicę (kalendarz mozarabski; zob. 21 stycznia)

KOPTYJSKI I ETIOPSKI (11 tubah/terr):
Boskie Objawienie lub Chwalebny Chrzest Jezusa (zob. 6 stycznia)

LUTERAŃSKI:
Sebastiana, męczennika w Rzymie

MARONICKI:
Eutymiusza Wielkiego, mnicha

PRAWOSŁAWNY I GREKO-KATOLICKI:
Eutymiusza Wielkiego, mnicha
Eutymiusza z Tyrnowa (XIV-XV w.), patriarchę (Kościół bułgarski)

STAROKATOLICKI:
Sebastiana, męczennika

SYRYJSKIE WSCHODNIE:
Sebastiana, męczennika (Kościół malabarski)