HISTORIA
Każdego dnia, od tysiącleci, w życiu każdego człowieka następuje nieskończenie wiele zdarzeń. Niektóre z nich - takie jak wojny i podboje, przewroty polityczne, odkrycia naukowe czy wielkie projekty przemysłowo-handlowe - przyciągają uwagę bardziej niż inne. Niektóre rzeczy - instytucje, religie, dzieła sztuki i wszystko to, co można zaliczyć do kulturowego dziedzictwa ludzkości - nie mogą odejść w zapomnienie. Dlatego zrodził się zapis historyczny: spośród wszystkich wydarzeń historia wybiera te najbardziej istotne, zachowując je w formie pisanej. Jednak dzieło historyczne nigdy nie jest skończone i doskonałe. Przeciwnie, ze względu na liczne ograniczenia, jakim podlega (brak dokumentów źródłowych, uprzedzenia badaczy, interes publiczny), niejako z definicji pozostaje dziełem ograniczonym i niedoskonałym. Utopią pozostaje przeświadczenie, iż historyk - w najlepszym razie - jest w stanie skrupulatnie i drobiazgowo zdać sprawę "z tej wielkiej niewiadomej, która nas urzeka, choć stanowi zagrożenie dla wiedzy"[11]. Bowiem "historia jest przygodą duchową, za którą całkowita odpowiedzialność spoczywa w rękach historyka"[12].
Przypisy:
[11] Michel de Certeau, L'écriture de l'histoire, Gallimard, 1975, s. 15.
[12] Henri-Irénée Marrou, De la connaissance historique, Éd. du Seuil, 1954, s. 197.