Ewangelia wg św. Mateusza - Mt 10,28-41

28 Nie bójcie się tych, którzy zabijają ciało, lecz nie są w stanie zabić duszy. Bójcie się raczej Tego, który zarówno duszę, jak i ciało może zniszczyć w Gei-Hinnom.(*)
29 Czy nie sprzedaje się wróbli za bezcen, po assarion za dwa? A przecież żaden z nich nie spadnie na ziemię bez zgody waszego Ojca.
30 Co zaś do was, każdy włos na waszej głowie został policzony.
31 Nie obawiajcie się więc, jesteście warci więcej niż wiele wróbli.
32 Kto przyzna się do mnie przed innymi, do tego również ja przyznam się przed moim Ojcem w niebie.
33 Kto jednak wyprze się mnie przed innymi, tego i ja wyprę się przed moim Ojcem w niebie.
34 Nie sądźcie, że przyszedłem przynieść Ziemi pokój. Nie pokój przyszedłem przynieść, lecz miecz!
35 Bo przyszedłem, aby nastawić mężczyznę przeciwko ojcu, córkę przeciwko matce, synową przeciwko teściowej,
36 tak że wrogami człowieka będą jego domownicya.
37 Kto kocha swego ojca lub matkę bardziej, niż kocha mnie, nie jest mnie godzien; kto kocha swego syna lub córkę bardziej niż mnie, nie jest mnie godzien.
38 I kto nie bierze swojego pala egzekucyjnego i nie podąża za mną, nie jest mnie godzien.
39 Kto znajduje swoje życie, straci je, a ten, kto traci swe życie ze względu na mnie, znajdzie je.
40 Kto was przyjmuje, mnie przyjmuje, a kto przyjmuje mnie, przyjmuje Tego, który
mnie posłał.
41 Kto przyjmuje proroka dlatego, że jest on prorokiem, otrzyma nagrodę, którą dostanie prorok, a kto przyjmuje caddika dlatego, że jest on caddikiem, otrzyma nagrodę, którą dostanie caddik.
42 Doprawdy, jeśli ktoś da choćby kubek zimnej wody jednemu z tych najmniejszych dlatego, że jest on moim talmidem(*) – tak jest! – powiadam wam, że z pewnością nie utraci on swej nagrody!”.

 
komentarz:

28 Tego, który […] może zniszczyć, czyli Boga.

35-36 Talmud również odnosi Micheasza 7,6 do czasów mesjańskich:

Naucza się: R. Nehorai rzekł: „W pokoleniu, kiedy Mesjasz przybędzie, młodzi ludzie będą ubliżać starym, a starzy ludzie będą stawać przed młodymi [aby oddać im cześć]; córki powstaną przeciwko matkom, a synowe przeciwko teściowym. Ludzie będą butni, a syn nie speszy się w obecności ojca” (Sanhedrin 97a).

Fragment ten można odnieść też do Łk 1,17, gdzie cytuje się Malachiasza 3,23-24 (4,5-6): „aby zwrócić serca ojców ku dzieciom”. Prymitywna i nieprzemyślana krytyka Nowego Testamentu, bazująca na tym wersecie, dowodzi, że Jeszua opowiada się tu za waśniami rodzinnymi. Tymczasem celem Jeszui nie jest, rzecz jasna, wzniecanie kłótni, ale położenie im kresu. Wie On jednak, że jeśli jedni członkowie rodziny ufają Mu, a inni nie, mogą rodzić się napięcia (zob. w. 37zK).

37 Yosef Vaktor, Żyd mesjaniczny z Jeruszalaim, który zdołał uciec nazistom, kryjąc się po lasach, i doszedł do wiary w Mesjasza podczas Szo’a (Holokaustu), tak naucza o miłowaniu Boga bardziej niż rodziców:
Jeśli mamy wybierać pomiędzy Bogiem a krewnymi, Bóg ma pierwszeństwo. Abraham musiał porzucić swoją rodzinę, krewnych i dom swego ojca (Rodzaju 12,1-3). Musiał na zawsze odprawić swojego syna Izmaela (Rodzaju 21,8-13). Musiał być gotowy złożyć na o.arę swego syna Izaaka (Rodzaju 22,1-19). W związku ze sprawą złotego cielca Mojżesz powiedział Lewitom, że ponieważ każdy z nich był gotów zwrócić się przeciwko własnemu synowi i własnemu bratu, tak że zabili trzy tysiące ludzi, Bóg obdarzy ich błogosławieństwem (Wyjścia 32,29-30). Trzeba ukamienować fałszywego proroka, który wiedzie lud ku bałwochwalstwu, nawet jeśli jest on naszym bratem, synem, córką czy żoną (Powtórzonego Prawa 13,6-11). Trzeba wydać na śmierć swego krnąbrnego syna (Powtórzonego Prawa 21,18). W Kazaniu na Górze Jeszua wybiera surowszą interpretację (hebr. machmir), podobnie czyni i tutaj. Ale Jego metoda surowszego osądzania jest szczególna. Np. podczas incydentu opisanego w J 8,1-11 Sanhedrin mógł usprawiedliwić grzech popełniony przez kobietę przyłapaną na cudzołóstwie, czyli mógł ją uniewinnić. Jeszua jednak uznał ją za winną, mimo to pozwolił jej odejść w spokoju, łagodząc sprawiedliwość miłodzierdziem (nauczanie w Zgromadzeniu Netiwja, 29 X 1989).

38 Pal egzekucyjny, gr. stauros, tłumaczone zwykle jako „krzyż”. Był to drewniany pionowy pal z poprzeczną belką, bardziej w kształcie dużej litery T niż dzisiejszego symbolu chrześcijańskiego, używany przez Rzymian do egzekucji przestępców, którzy nie byli obywatelami rzymskimi (obywatele rzymscy skazani na śmierć umierali w sposób mniej bolesny). Nie było to żydowskie narzędzie egzekucji. Halacha wymieniała cztery sposoby egzekucji — ukamienowanie, spalenie, ścięcie głowy i uduszenie (Miszna Sanhedrin 7,1), nigdy jednak powieszenie czy zawieszenie na krzyżu (zob. Ga 3,13; 1 Ke 2,24).
Jednakże w Izraelu pod rzymską okupacją publiczne ukrzyżowania były czymś powszechnym: skazaniec niósł poprzeczną belkę z pala, na którym miał być uśmiercony, aż na miejsce kaźni i był do niego przybijany w przegubach dłoni i w kostkach nóg. Pal z już przybitym do niego skazańcem wbijano następnie w ziemię i pozostawiano człowieka wiszącego i cierpiącego niewypowiedziane męki aż do chwili śmierci, która następowała zwykle dopiero po wielu godzinach. Była to na dodatek śmierć w skrajnym pohańbieniu (Flp 2,8); pod tym względem jej współczesnym odpowiednikiem byłoby, być może, krzesło elektryczne. Aby mieć choć ogólne pojęcie o potworności procesu ukrzyżowania Jeszui, trzeba by sobie wyobrazić prawowitego, otoczonego chwałą Króla całego świata, który ponosi śmierć jak pospolity zbrodniarz na krześle elektrycznym, gdzie zastosowano zbyt małe napięcie, tak że umieranie zamiast kilku sekund trwa wiele godzin, a tłumy gapiów przyglądają się i szydzą. Kiedy nieżyjący już żydowski komik Lenny Bruce zachęcił publiczność, aby wyobraziła sobie nie-Żydów noszących na szyjach łańcuszki z wyobrażeniem maleńkiego krzesła elektrycznego, był jakże blisko prawdy!

W NTPŻ zamiast słowa „krzyż” pojawiają się określenia „pal do uśmiercania”, „pal egzekucyjny” bądź „pal”, a zamiast „ukrzyżować” — „uśmiercić na palu”, „stracić na palu” czy „przybić do pala egzekucyjnego”. Te sformułowania pozwolą skupić uwagę na samych wydarzeniach, zwłaszcza zaś na ich aspekcie karnym; podczas gdy popularne określenia nie wyjaśniają wiele i niosą w sobie sporo kościelnych skojarzeń, zrodzonych już później z biegiem historii.
Pseudochrześcijańska sekta zwana Świadkami Jehowy naucza, że Jeszuę umęczono na prostym słupie bez poprzecznej belki. Moje tłumaczenie słowa stauros jako „pal egzekucyjny” ma charakter funkcjonalny, nie zaś symboliczny. Chcę zwrócić uwagę nie na kształt krzyża, ale na jego rolę — w pierwszym stuleciu nie był on czczonym symbolem umieszczanym na wierzchołkach kościelnych wież. Bogaty materiał archeologiczny i historyczny potwierdza fakt, że rodzaj pala egzekucyjnego używanego na terenie Izraela miał poprzeczną belkę (łac. patibulum) i że właśnie ją skazaniec, a zatem i Jeszua, musiał nieść na miejsce kaźni.

W oczach wielu chrześcijan krzyż to coś najdroższego na świecie; nie mam nic przeciwko temu, aby uznawali go za symbol swojej wiary. Zarazem jednak przez długie wieki Żydzi byli uśmiercani pod znakiem krzyża przez ludzi, którzy podawali się za wyznawców żydowskiego Mesjasza. Dla mnie zatem krzyż symbolizuje raczej prześladowania Żydów. Jako Żyd mesjaniczny, wciąż głęboko przeżywający cierpienia swojego ludu, nie czuję pragnienia, aby swej nowotestamentowej wierze dawać wyraz w postaci krzyża.

Liczne nowotestamentowe wzmianki o krzyżu, czyli palu egzekucyjnym, są metaforą określającą odkupienie dokonane przez Jeszuę. Jeśli określenie „pal do uśmiercania” czy „krzyż” symbolizuje w naszych oczach to, co przez swoją śmierć uczynił dla nas i dla wszystkich ludzi Jeszua, odwieczne Słowo Boże, to znaczy, że przesłanie Nowego Testamentu dotarło do naszego serca. Na temat tego wersetu zob. jeszcze Łk 9,23-25zK.

41 Caddik. Zob. 13,17K.

__________
caddik — człowiek sprawiedliwy
Gei-Hinnom — Gehenna, piekło
talmid — uczeń